Sky is the limit - interview

LOURENS J.C. – winter 2009/2010
INTERVIEW

In het ziekenhuis De Tjongerschans in Heerenveen werd onlangs de splinternieuwe kliniek voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie en het Centrum Bijzondere Implantologie geopend. Een hoogwaardige afdeling waarin het leveren van topkwaliteit en klantvriendelijkheid op één staan. Kaakchirurg - implantoloog Dr. Wouter Kalk over zijn ambities en over de commercialisering van de zorg.

Samen met kaakchirurg Dr. Rokus Greebe staat Wouter Kalk aan het roer van de nieuwe kliniek. Maar liefst drie jaar gingen er vooraf aan het bedenken en uitwerken van de plannen voor een eigentijdse kliniek. Het wisselen van de ziekenhuisdirectie zorgde voor enige vertraging, maar eindelijk zijn de plannen waarmee met name Wouter Kalk al jaren rondliep nu gerealiseerd. Samen met de bekende Groningse ontwerper Bart Vos werden de plannen uitgewerkt.

Interieurdesign

‘Het interieur moest functioneel en esthetisch zijn, maar zich onderscheiden van een gewone kliniek. Dus geen wachtruimte in een hel verlichte gang, zittend op rechte houten stoelen,’ vertelt Wouter Kalk terwijl hij energiek en vol trots de diverse ruimtes laat zien. De ambiance heeft het gehalte van een privékliniek. Het interieurdesign en de kleurkeuze zorgen voor een aangename sfeer, waardoor al tijdens het wachten voorafgaand aan de behandeling een groot stuk spanning bij de patiënt wordt weggenomen. De ontvangstruimte zet gelijk de toon met de knaloranje balie. Grote raampartijen bieden een panoramisch uitzicht op de lommerrijke omgeving. Aan de muur hangt een kleurig schilderij naar een werk van Henri Matisse. ‘Het mooie resultaat van een intensieve teamworkdag.’ Eyecatcher is de enorme leestafel die onmiskenbaar het signatuur van Piet Hein Eek draagt. Het sloophout in allerlei zwart- en grijstinten is voorzien van een dikke glimmende laklaag met daarboven een enorme lampenkap. De kliniek heeft vijf behandelkamers waarvan drie identieke operatiekamers. ‘De patiënt hoeft zich tijdens een behandeling niet van de ene kamer naar de andere te verplaatsen, dat doen wij.’ Opvallend is dat er in geen van de operatiekamers instrumentarium te zien is. ‘Soms kan de aanblik van al die instrumenten afschrikken. Deze rijden wij pas binnen als de patiënt al in de stoel ligt.’

Er zijn tevens diverse ruimtes waar de aan de kliniek verbonden tandarts, mondhygiëniste en tandprotheticus hun werk doen. De röntgenkamer, uitgerust met de meest geavanceerde digitale apparatuur, is nu gecompleteerd door een ConeBeam CT scan, waarmee driedimensionale beelden van het hoofd kunnen worden gemaakt. Afhankelijk van de behandeling en de patiënt worden de operaties onder plaatselijke verdoving of algehele anesthesie uitgevoerd. Waar andere kaakchirurgen van alles wat doen, is de praktijk in De Tjongerschans gespecialiseerd op het gebied van kaakcorrecties en implantologie. ‘Wij gaan voor verlening van topzorg, waarin wij kennis en kunde leveren op het hoogste niveau. Ik ben perfectionist dus heb mijn allround ambities bijgesteld en heb besloten mij verregaand te specialiseren door, naast de uitoefening van de algemene kaakchirurgiepraktijk, alleen te focussen op de implantologie.’

De route naar dit specialisme is via een omweg verlopen. Tijdens zijn studie geneeskunde deed Kalk allerlei co-schappen. Het verbaasde hem dat hij als allrounder met alles behalve de mond kennis had gemaakt. Hij deed een keuzestage op de afdeling mondheelkunde en wist het vanaf dat moment zeker. De afgestudeerde basisarts ging opnieuw naar de collegebanken en studeerde vier jaar tandheelkunde gevolgd door vier jaar kaakchirurgie. Geïnspireerd door een voortreffelijke leermeester, professor Gerry Raghoebar, specialiseerde hij zich tenslotte in de implantologie.’ Na zijn opleiding in het UMCG vestigde Kalk zich in 2006 in ziekenhuis De Tjongerschans te Heerenveen om samen te gaan werken met dr. Rokus Greebe, een autoriteit op het gebied van kaakcorrecties. Hij heeft op dit gebied de grootste praktijk van Nederland. Kaakafwijkingen worden door hem gecorrigeerd. ‘Een plastisch chirurg trekt alleen het tentdoek strak, Greebe zorgt ervoor dat de tentstokken goed staan, de rest volgt vanzelf.’

Virtuele operatie

Implantologie biedt uitkomst bij mensen die - om welke reden dan ook - één of meerdere of zelfs alle tanden of kiezen missen. ‘Implantologie is enorm in ontwikkeling en daardoor een uitdagend vak. Ik heb de ambitie om bij de top te horen,’ zegt Wouter Kalk stellig. De basis is de titanium wortel die vastgroeit in het bot. ‘Door de huidige technieken kunnen wij middels een driedimensionale foto een complete behandeling digitaal plannen. We voeren eerst een virtuele operatie uit met behulp van de driedimensionale opname en geavanceerde software.’

De gegevens van deze virtuele operatie worden via internet verzonden naar Zweden of New York, waar in technische laboratoria van leveranciers - die op dit gebied in de voorhoede spelen - uiterst nauwkeurig binnen twee weken een boormal wordt gemaakt. ‘Een ontwikkeling die enkele jaren geleden ondenkbaar was.’ Aan de hand van deze boormal kan de tandtechnicus alvast aan het werk met de tanden en kiezen. Efficiënt en klantvriendelijk dus.

‘Zodra de patiënt in de stoel ligt, kunnen wij direct aan het werk. De patiënt loopt de deur uit met een mond vol tanden waarmee hij diezelfde dag al kan eten.’ Dankzij de virtuele voorbereiding zijn er tijdens de operatie minder verrassingen en verloopt het genezingsproces sneller. The sky is the limit, voor wat betreft de ontwikkelingen in de implantologie. Maar ook bij kaakcorrecties bestaat inmiddels de mogelijkheid om gebruik te maken van virtuele operaties en computersimulaties. Hierdoor kan de patiënt een goede indruk krijgen van zijn uiterlijke veranderingen na een bepaalde ingreep. Kalk ziet in de toekomst nog veel meer toepassingen ontstaan op dit gebied. Hierbij zullen de grafische kaarten, die door de gaming-industrie voortdurend verbeteren, een grote rol spelen. Wouter Kalk is tevens gespecialiseerd op het gebied van het syndroom van Sjögren, waar hij tijdens zijn studie tandheelkunde promotieonderzoek naar heeft gedaan. Een auto-immuun ziekte van de vochtafscheidende klieren, wat zich vaak uit in de speekselklieren. Bij de Nederlandse Vereniging voor Sjögren Patiënten is hij aangesteld als medisch adviseur inzake orale problematiek.

Interessant

‘Het interessante van mijn vak is, dat ziektes van de mond regelmatig ons vakgebied overstijgen, doordat veel algemene ziekten tot uiting komen in de mond. Ook grenst het aangezicht, het gebied waarin wij opereren, aan het operatiegebied van diverse andere specialisten. Daarom is het goed dat wij in een ziekenhuis gevestigd zijn en snel kunnen overleggen met andere medisch specialisten. De lijnen zijn bij ons kort, dat werkt wel zo efficiënt.’ De commercialisering in de zorg juicht hij alleen maar toe. De tijd van inefficiënt werken in ziekenhuizen laten we gelukkig achter ons. Ook wordt er door deze trend niet meer alleen naar het medische dossier gekeken, maar vooral naar de mens die erachter zit. De patiënt wordt als klant gezien. ‘De zorg wordt door de commercialisering steeds meer een product, dat houdt ons scherp.’